દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપ્યો છે કે વિધવા પુત્રવધૂ તેના મૃત સસરાની પૈતૃક મિલકતમાંથી ભરણપોષણ મેળવવા માટે હકદાર છે. આ નિર્ણય જસ્ટિસ અનિલ છત્રપાલ અને જસ્ટિસ હરીશ વૈદ્યનાથન શંકરની બેન્ચ દ્વારા આપવામાં આવ્યો હતો. જોકે, કોર્ટે સ્પષ્ટતા કરી કે આ અધિકાર ફક્ત પૈતૃક મિલકત પૂરતો મર્યાદિત છે, જ્યારે સસરાની વ્યક્તિગત અથવા સ્વ-અર્જિત મિલકતમાંથી ભરણપોષણ લઈ શકાતું નથી.
કોર્ટે હિન્દુ દત્તક અને જાળવણી અધિનિયમ (HAMA) ની કલમ 19(1) નો ઉલ્લેખ કર્યો છે. આ કાયદો વિધવા પુત્રવધૂને તેના સસરા પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવાનો કાનૂની અધિકાર આપે છે. આ અધિકાર ત્યારે લાગુ પડે છે જ્યારે પુત્રવધૂ તેના પતિની મિલકત અથવા તેના બાળકો પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવામાં અસમર્થ હોય. જોકે, કલમ 19(2) મુજબ, સસરાની આ જવાબદારી ફક્ત પૈતૃક મિલકત સુધી જ સીમિત છે. કોર્ટે જણાવ્યું કે જો સસરા પાસે પૈતૃક મિલકત ન હોય, તો પુત્રવધૂનો કોઈ કાનૂની દાવો રહેતો નથી.આ ચુકાદો એક વિધવા પુત્રવધૂની અરજી પર આપવામાં આવ્યો હતો, જેણે તેના મૃત સસરાની મિલકતમાંથી ભરણપોષણની માંગ કરી હતી. નીચલી કોર્ટે તેની અરજી ફગાવી દીધી હતી, પરંતુ હાઈકોર્ટે નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને ઉલટાવીને મહિલાની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો.
સસરાની કંઈ મિલકત પર પુત્રવધુનો અધિકાર નથી? : કોર્ટે HAMA ને સામાજિક કલ્યાણ કાયદો ગણાવ્યો, જેનો હેતુ ન્યાય અને પરિવારના રક્ષણના સિદ્ધાંતોને જાળવી રાખવાનો છે. કોર્ટે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે આવા કાયદાઓનું અર્થઘટન કરતી વખતે વ્યવહારુ અને સર્વાંગી અભિગમ અપનાવવો જોઈએ. કલમ 21(vii) હેઠળ, વિધવા પુત્રવધૂને તેના સસરાની મિલકતમાંથી ભરણપોષણનો અધિકાર છે, પરંતુ આ અધિકાર ફક્ત પૂર્વજોની મિલકત પર જ લાગુ પડે છે.આ ચુકાદો આર્થિક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરતી વિધવા પુત્રવધૂઓ માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. આ નિર્ણય માત્ર તેમના અધિકારોને મજબૂત કરતો નથી, પરંતુ સામાજિક ન્યાય અને કૌટુંબિક સુરક્ષાના મૂલ્યોને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે. આ નિર્ણય સમાજમાં વિધવાઓની સ્થિતિ સુધારવા માટે એક મોટું ઉદાહરણ પૂરું પાડે છે.
